TS EN ISO 17892-1, ASTM D2216
Geoteknik etütler kapsamında, laboratuvarda etüvde kurutmak suretiyle zemin deney numunelerinin su içeriğinin belirlenmesi için kullanılır. Su içeriği, doğal zeminlerin sınıflandırılmasında yardımcı bir parametre olarak ve yeniden sıkıştırılmış zeminlerde bir kontrol ölçütü olarak gerekli bir parametredir.
TS EN ISO 17892-2
Geoteknik etütler kapsamında, zeminlerin birim hacim kütlesinin laboratuvarda belirlenmesi için uygulanır. Doğrusal ölçüm yöntemi, düzenli şekle sahip deney numunelerinin birim hacim kütlesinin belirlenmesi için uygundur. Bu yöntem, başka deneyler için hazırlanan düzenli şekle sahip deney numunelerine de uygulanabilir. Deney numuneleri, dikdörtgen prizma veya dairesel enkesitli silindir şeklindedir.
TS EN ISO 17892-2, ASTM D4531 Yöntem B
Geoteknik etütler kapsamında, zeminlerin birim hacim kütlesinin laboratuvarda belirlenmesi için uygulanır. Sıvıya daldırma yöntemi, doğal veya sıkıştırılmış deney numunelerinin havadaki kütlesinin ve sıvı içerisindeki görünen kütlesinin ölçülmesiyle birim hacim kütlesinin belirlenmesi esasına dayanır. Bu yöntem, deney numunesinden alınan uygun büyüklükteki bir parça (yumru) üzerinde de gerçekleştirilebilir.
TS EN ISO 17892-3, ASTM D854
Geoteknik etütler kapsamında zeminlerin tane yoğunluğunun laboratuvarda belirlenmesi için uygulanır. Bu standardda, sıvı yer değiştirmesi esasına dayanan piknometre yöntemi ve gaz yer değiştirmesi esasına dayanan piknometre yöntemi olmak üzere iki yöntem tanımlanır. Tanımlanan sıvı piknometresi yöntemi tane büyüklüğü yaklaşık 4 mm’den küçük olan zemin tiplerine veya bu koşulu yerine getirecek şekilde kırılmış zeminlere uygulanır. İri taneli zeminler için büyük piknometreler kullanılır.
TS EN ISO 17892-4, ASTM D6913
Geoteknik araştırmalar kapsamında eleme veya çökeltme ya da bunların her ikisi kullanılarak bir zemin numunesinin tane büyüklüğü dağılımının laboratuvar ortamında belirlenmesi için geçerlidir. Tane büyüklüğü dağılımı, zeminin en önemli fiziksel özelliklerinden biridir. Zeminlerin sınıflandırılması, öncelikle tane büyüklüğü dağılımına göre yapılır. Zeminin birçok geoteknik ve jeohidrolojik özelliği, tane büyüklüğü dağılımıyla ilişkilidir.
TS EN ISO 17892-4, ASTM D7928
Geoteknik araştırmalar kapsamında eleme veya çökeltme ya da bunların her ikisi kullanılarak bir zemin numunesinin tane büyüklüğü dağılımının laboratuvar ortamında belirlenmesi için geçerlidir. Tane büyüklüğü dağılımı, birbirinden farklı tane büyüklüğü sınıfları arasında ayrılmasına göre zeminin tanımlanmasını sağlar. Her bir sınıfın zemin içindeki yüzdesi, eleme ve(ya) çökeltme yoluyla belirlenebilir. iri taneli zeminler genellikle eleme yoluyla test edilse de, ince taneli ve karışık zeminler, genellikle zeminlerin bileşimine bağlı olarak eleme ve çökeltmenin birleşimiyle test edilir.
ASTM D4221
Standart hidrometre deneyi ile numunenin tane büyüklüğü dağılımının belirlenmesi ile birlikte, aynı malzemeden hazırlanmış ikinci numune üzerinde ise mekanik mikser ve kimyasal ayrıştırıcı kullanılmadan hidrometre deneyi yapılır. Her iki numuneye ait tane dağılım eğrileri çizilerek 0.005 mm’den küçük tanelerin ikinci deneydeki yüzdesi, birinci deneydekine oranlanarak dispersiyon yüzdesi bulunur.
TS EN ISO 17892-5, ASTM D2435
Zeminlerin sıkışma, şişme ve konsolidasyon özelliklerinin belirlenmesini kapsar. Zeminlerin taşıma gücünün belirlenmesinden sonra ikinci kriter oturma probleminin cözülmesidir. Yanal olarak sınırlandırımış silindirik deney numunesi, düşey ve eksenel olarak kademeli artışlarla yüklenir ve yükleme sırasına uyarak boşaltılır. Bu sırada numunenin alt ve üst yüzeylerinden eksenel doğrultuda drenaja izin verilir. Konsolidasyon deneyinden elde edilen ana parametreler zeminin sıkışabilirliği ve birincil konsolidasyon hızı ile ilişkilidir. Ayrıca önkonsolidasyon basıncı, Cc, Cr gibi oturma ve kabarma katsayıları, ilgili gerilme kademesinde permeabilite, oturma zaman hesabı için gerekli olan t90 ve t50 katsayıları, ikincil sıkışma hızı ve şişme özellikleri de elde edilebilir.
ASTM D5333
Dogal su içeriğinde gerçekleşen gerilme artısı sırasında, zeminin su içeriğinin ani değişimi ile oluşabilecek hızlı çökmenin boyutunun belirlenmesi amacı ile yapılmaktadır.
TS EN ISO 17892-7, ASTM D2166
Bu deney metodu örselenmemiş, yeniden sıkıştırılmış, yeniden kalıplandırılmış, yeniden yapılandırılmış homojen suya doygun numunelerin sıkışma yükü altında tek eksenli basınç dayanımlarının belirlenmesini açıklar. Zeminin drenajsız kayma basınç dayanımını bulmak için kullanılır.
TS EN ISO 17892-8, ASTM D2850
Bu deney metodu konsolidasyonsuz-drenajsız üç eksenli sıkışma deneylerinin yöntemlerinin anlatır. Silindirik numune ( örselenmemiş, yeniden sıkıştırılmış, yeniden kalıplanmış veya yeniden yapılandırılmış zeminlerde ) drenajsız şartlar altında izotropik gerilmeye maruz bırakılır ve aynı şartlar altında kesilir. Bu deney drenajsız ve konsolidasyonsuz yükleme şartlarında kayma dayanımı ve gerilme – deformasyon ilişkisinin belirlenmesini sağlar.
TS EN ISO 17892-9, BS 1377 Part 8.7
Bu deney metodu, suya doygun veya doyurulmuş, örselenmemiş veya sıkıştırılmış kohezyonlu bir zemin numunesinin kayma dayanımının, üç eksenli kesme cihazında, hücre basıncının belirli bir değerde tutulması, konsolide edilmesi ve ardından efektif konsolidasyon basıncı altında drenajsız kayma dayanımının ölçümü ile ilgilidir. Bu deneyde, kesme aşamasında, numuneye sabit hızda eksenel şekil değiştirme uygulanarak hücre basıncının efektif konsolidasyon basıncında sabit tutulması ve numuneden suyun drenajına izin verilmemesi ile boşluklardaki su basıncının artması nedeniyle numunenin yenilmesi sağlanır. Deney sırasında oluşan boşluk suyu basıncındaki değişim numune tabanından ölçülür ve numunede oluşan boşluk suyu basıncının dengelenerek doğru ölçümü için boy kısalması yeterli yavaşlıkta uygulanır. Deneyde uygulanacak hız, yükleme aşamasından önce gerçekleştirilen konsolidasyon aşamasındaki ölçümler ile her deney numunesinde hesaplanmaktadır.
TS EN ISO 17892-9, BS 1377 Part 8.8
Bu deney metodu, suya doygun veya doyurulmuş, örselenmemiş veya sıkıştırılmış kohezyonlu bir zemin numunesinin kayma dayanımının, üç eksenli kesme cihazında, hücre basıncının belirli bir değerde tutulması, konsolide edilmesi ve ardından efektif konsolidasyon basıncı altında drenajlı kayma dayanımının ölçümü ile ilgilidir. Bu deneyde, kesme aşamasında, numuneye sabit hızda eksenel şekil değiştirme uygulanarak hücre basıncının efektif konsolidasyon basıncında sabit tutulması ve numuneden suyun drenajına izin verilmesi ile boşluklardaki su basıncının artmasına izin verilmeden numunenin yenilmesi sağlanır. Deney sırasında numunenin boşluklarında bulunan suyun basınç oluşturmadan drenajı sağlanmaktadır. Numuneden drene olan suyun ölçümlenmesi hacimsel değişim büretleri ile yapılmaktadır. Deneyde uygulanacak hız, yükleme aşamasından önce gerçekleştirilen konsolidasyon aşamasındaki ölçümler sayesinde her deney numunesinde hesaplanmaktadır.
TS EN ISO 17892-9, BS 1377 Part 8.8
Bu deney metodu, suya doygun veya doyurulmuş, örselenmemiş veya sıkıştırılmış kohezyonlu bir zemin numunesinin kayma dayanımının, üç eksenli kesme cihazında, hücre basıncının belirli bir değerde tutulması, konsolide edilmesi ve ardından efektif konsolidasyon basıncı altında drenajlı kayma dayanımının ölçümü ile ilgilidir. Bu deneyde, kesme aşamasında, numuneye sabit hızda eksenel şekil değiştirme uygulanarak hücre basıncının efektif konsolidasyon basıncında sabit tutulması ve numuneden suyun drenajına izin verilmesi ile boşluklardaki su basıncının artmasına izin verilmeden numunenin yenilmesi sağlanır. Deney sırasında numunenin boşluklarında bulunan suyun basınç oluşturmadan drenajı sağlanmaktadır. Numuneden drene olan suyun ölçümlenmesi hacimsel değişim büretleri ile yapılmaktadır. Deneyde uygulanacak hız, yükleme aşamasından önce gerçekleştirilen konsolidasyon aşamasındaki ölçümler sayesinde her deney numunesinde hesaplanmaktadır.
TS EN ISO 17892-10, ASTM D3080
Bu deney metodu, sabit düşey gerilme altındaki zeminin kayma direncinin belirlenmesinin gereklerini açıklar. Genelde kohezyonsuz bir zeminden alınan üç veya daha fazla benzer numune, üç veya daha fazla farklı düşey basınçlar altında kesilir. Bunun sonucunda zeminin kayma dayanımı parametreleri belirlenir.
TS EN ISO 17892-10, ASTM D3080
TS EN ISO 17892-10
Bu deney iri ve ince daneli zeminlerin örselenmemiş veya sıkıştırılmış numunelerinde, en büyük, yumuşamış ve kalıntı kayma direnç parametrelerinin, numunelerin önceden belirli yatay bir düzlem boyunca kesilmesi suretiyle ölçümüne
dairdir. Deney en az üç numunenin farklı normal gerilmelerde konsolide edilmesinden sonra (veya konsolide edilmeden toplam gerilmeye göre) kesilmesi ile gerçekleştirilir. Buradan gelen sonuçlarla zeminin göçme doğrusu çizilir ve efektif gerilme parametreleri c ve ø ile kalıntı parametreler c’ ve ø’ bulunur.
TS EN ISO 17892-11, ASTM D2434
Bu deney ile iri daneli kohezyonsuz zeminlerin geçirgenlik katsayısı bulunur.
TS EN ISO 17892-11, TS 1900-2/T1
Bu deney ile örselenmiş veya örselenmemiş ince ve orta daneli kohezyonlu zeminlerin geçirgenlik katsayısı bulunur.
TS EN ISO 17892-12, ASTM D4318 Yöntem B
TS EN ISO 17892-12
D4318 Yöntem A
Likit limit, zeminin plastik durumdan likit duruma geçtiği su içeriğidir.
TS EN ISO 17892-12, ASTM D4318
Plastik limit, plastik davranmasını kaybettiği andaki su içeriğidir.
TS 1900-2/T1, ASTM D4647
İğne deliği deneyi, örselenmiş (sıkıştırılmış) veya örselenmemiş deney numunesine açılan küçük delikten akım geçen killi zeminlerin dispersif özelliğinin belirlendiği, doğrudan, fiziksel ve nitelik (büyüklük) deneyidir.
TS 1900-2/T1, ASTM D6572
Dağılma deneyi, örselenmiş (sıkıştırılmış) veya örselenmemiş deney numunesinin dispersif özellikte olup olmadığının belirlendiği, görsel nitelik deneyidir.
TS 1900-2/T1, ASTM D4546
Bu deney ile örselenmiş veya örselenmemiş bir zemin numunesinin suya boğulduktan sonraki tek yönlü şişme – oturma yüzdesi bulunur.
TS 1900-2/T1, ASTM D4546
Bu deney ile örselenmiş veya örselenmemiş bir zemin numunesinin suya boğulduktan sonraki tek yönlü şişmenin olmaması için uygulanması gereken basınç bulunur.
TS 1900-1, ASTM D698
Bu deney, belirli bir metotla sıkıştırılmış bir zeminde, en büyük kuru birim hacim ağırlığı veren su muhtevasının bulunması ile ilgilidir. Bu deneyde 305 mm’den serbestçe düşen 2,5 kg’lık tokmağın sağladığı standart mekanik kuvvet kullanılmaktadır.
ASTM D4254 Yöntem A
Bu deney ayrık daneli kohezyonsuz zemin örneklerinin gevşek birim hacim ağırlığının dolayısıyla da maksimum boşluk oranının bulunması amacıyla yapılmaktadır.
ASTM D4253 Yöntem 1B
Bu deney ayrık daneli kohezyonsuz zemin örneklerinin sıkı birim hacim ağırlığının dolayısıyla da minimum boşluk oranının bulunması amacıyla yapılmaktadır.
TS 1900-2, AASHTO T 193
TS 1900-2, AASHTO T 193
Bu deney, alanı belirli olan pistonun belirlenmiş bir hızda zemine itilmesiyle elde edilen yük – penetrasyon bağıntısını kullanarak taşıma oranının bulunmasıyla ilgilidir. Kaliforniya Taşıma Oranı (CBR) olarak da bilinen bu deney, kalıbı ve penetrasyon pistonunun boyutları nedeniyle dane boyutu 20 mm’den küçük malzeme için elverişlidir. Bu deney, taşıma oranının % 5’ten küçük çıkacağı düşünülen zeminlerde uygulanmaz. Deney daha çok ulaşım platformu olarak kullanılan demiryolu ve havaalanı taban ve alt temel gerecinin sıkıştırılmış numunelerinde uygulanır.
TS EN ISO 14688-1, ASTM D2488
Zeminlerin genel tanım ve tarifi uzman personel tarafından anında (arazide) malzeme ve kütle özelliklerinin her birini göz ve el ile muayene teknikleri kullanarak tespitine yönelik esnek sistem esasına dayanır.
TS EN ISO 14688-2, TS 1500, ASTM D2487, USCS
Laboratuvar sınıflandırma deney sonuçlarına bağlı olarak zemin numuneleri tanımlanır.